Retraite: De zin van je leven met Jaap van der Spek

Wat is volgens jou een zinvol leven? En wat wil je veranderen om dat in je leven te gaan ervaren?

Breng een weekend door op een oogverblindend landgoed om in rust na te denken over je leven. Grote filosofen, de natuur en docent Jaap van der Spek begeleiden je zoektocht naar zelfkennis en –ontwikkeling. Geen wierook, mantra’s of gebeden, wel heldere ideeën en een ervaring die je nooit meer vergeet.

Retraite: De zin van je leven

Wie ben ik? Wie wil ik worden? Wat vind ik belangrijk? Waar ga ik mijn tijd aan besteden? Iedereen komt wel eens op een punt dat er even wat herijking nodig is (de meest van ons komen hier vrij regelmatig). Het leven raast namelijk maar door en als je uit het raam kijkt zie je dat je compleet ergens anders bent dan je je ooit had voorgesteld. Wil je dit omarmen en in volle vaart vooruit blijven gaan of toch een andere afslag nemen? In deze retraite neem je de tijd om van een afstand naar je situatie te kijken en aan de hand van de grote inzichten uit de filosofie je opties te analyseren. Zo hervind je de vrijheid om de belangrijke keuzes te maken in plaats van ze je te laten overkomen.

Het programma is speciaal voor deze week gemaakt door filosoof Jaap van der Spek. Je komt erachter hoe filosofen je anders leren kijken, leest samen teksten, voert onalledaagse gesprekken en gaat de natuur in (zonder dat je bomen hoeft te knuffelen) om na te denken over de vragen die voor jou van belang zijn.

De retraite wordt geheel verzorgd. Zo hoef je dus niet na te denken over maaltijden of uitstapjes, maar kan je al je denkkracht richten op de belangrijkste (maar wanneer je thuis bent meestal niet de urgentste) vragen van je leven.

Programma

Dag 1: Willen wat je doet en schepper worden van je leven

Het programma start met een korte introductie in de moderne levenskunst, wat je kortweg zou kunnen samenvatten met de kreet ‘je moet willen wat je doet’. Daarna maken we uitgebreid kennis met elkaar en lezen we een tekst van Tsjechov. Tijdens het Diner pensant gaan we in op de opdracht die Nietzsche ons heeft meegegeven, namelijk: hoe word je zelf schepper van je leven zonder dat je daarin iemand nabootst? Je zou ook kunnen zeggen: hoe te leven zonder cliché te zijn. In de avond hebben we een socratisch groepsgesprek over de vraag welke plaats we in ons leven (moeten) geven aan de conventies, clichés en richtlijnen die anderen ons aandragen.

Dag 2: Scherven oprapen, jezelf zijn en taal

De Nederlandse literatuurcriticus Fens schreef : ‘De hemel ligt om ons heen, in scherven op aarde’. De dag begint met een serie oefeningen om deze scherven te herkennen en een plaats in ons leven te geven. Dit doen we onder andere door onze meest sprakeloze momenten onder woorden te brengen. Want nadat je ergens taal voor hebt, kan je het benoemen en vervolgens nastreven.

Maar zin-geven is meer dan woorden vinden voor het sprakeloze, het is ook jezelf-worden door jezelf te verwoorden. In de middag lezen we teksten en maken we opdrachten over jezelf zijn. Is jezelf zijn, jezelf spelen? En ben je wel tevreden over de rollen die je nu speelt?

In de namiddag staan we stil bij de vraag binnen welk decor wij hier op aarde zijn geplaatst en welke morele vragen onontkoombaar op ons afkomen. We vallen hierbij terug op het denken van Charles Taylor. Hij stelt dat niemand helemaal eigenaar is van zijn eigen 'ik', omdat het zelf evengoed schatplichtig is aan de tijd waarin het is geplaatst.

De wereld is geen gedicht, maar eerder een verzameling komma’s en stotterend uitgesproken woorden. Tijdens het diner pensant staan we stil bij dit gestotter, door grote betekenissen te zoeken in een aantal kleine taal-verhalen. In de avond kijken we een film over de ingewikkelde relatie tussen taal en werkelijkheid. Dat klinkt abstract (en dus saai), maar gelukkig won de film diverse prijzen. Dit onderdeel is facultatief.

Dag 3: De toekomst

Tijdens de ochtend kijken we terug op de geleerde lessen en kijken we vooruit. Want in weerwil van de populaire frase dat het belangrijk is om in ‘het nu’ te leven, kan het nu je ook opsluiten of zelfs gijzelen. Het gaat er evengoed om jezelf te kunnen plaatsen in het verleden, heden én de toekomst. In de tijd, kortom. Het verleden en heden kwamen al in twee grote opdrachten aan de orde, daarom staan we nu stil bij de toekomst via een laatste opdracht.

De docent: Jaap van der Spek

Jaap van der Spek is politiek filosoof en als docent verbonden aan The School of Life te Amsterdam. Daarnaast is Jaap directeur van de internationale NGO Young in Prison, dat in tal van landen programma’s uitvoert voor jongeren in jeugdgevangenissen, onder meer met creatieve en sportieve workshops, maar ook met filosofieprogramma’s.

De locatie: Landgoed De Hoorneboeg

De retraite vindt plaats op het prachtige landgoed De Hoorneboeg, vlakbij Hilversum. Toen we een jaar geleden werden uitgenodigd door Culturele Buitenplaats De Hoorneboeg om over hun plannen over de ontwikkelingen van het landgoed te horen, wisten we direct dat dit de ideale locatie was voor een retraite. Niet alleen is het centraal gelegen en wonderschoon (zie de afbeelding bovenaan deze pagina - de achtergrond is de heide van De Hoorneboeg), ook heeft het de perfecte voorzieningen en de luxe die ervoor zorgen dat alleen al het verblijf een bijzondere ervaring is.

Culturele Buitenplaats De Hoorneboeg is gloednieuw, maar de plek zelf kent al een lange traditie van reflectie. Tot 1792 was De Hoorneboeg een kleine berg te midden van een heidevlakte, veroorzaakt door opstuwend landijs in de IJstijd. De berg heeft vele functies gehad, maar was altijd al een plek waar je de rust kon opzoeken om stil te staan bij de belangrijke vragen van het leven.

Tijdens de retraite verblijf je in Aan de Hei, een voormalige boerderij met 19 slaapkamers, een grote ruimte voor groepssessies, een huiskamer, een grote woonkeuken en een terras. Naast Aan de Hei staat het hele landgoed tot je beschikking, met wandelmogelijkheden in het Goois Natuurreservaat en op de heide. Bekijk hier de locatie.

Praktische informatie

Check-in: 17:30

Start programma: Vrijdag 18:00 uur

Einde programma: Zondag 11:00 uur

Eten en drinken: Vegetarische en biologische maaltijden worden verzorgd. Koffie, thee en twee alcoholische consumpties per dag zijn inbegrepen

Deelnemers: Er kunnen maximaal 24 personen mee met de retraite

Bereikbaarheid

Auto: De Hoorneboeg is bereikbaar vanaf de Utrechtseweg (N 417) tussen Hilversum en Hollandse Rading. Volg vanaf hier een aantal honderd meter de Hoorneboeglaan. Via deze smalle weg langs de heide bereik je uiteindelijk De Hoorneboeg.

Openbaar vervoer: Aan het begin van de Hoorneboeglaan is een bushalte van Connexxion. Vanaf hier is het een mooie wandeling van circa 10 minuten tot het landgoed. Vanaf het NS Station Hilversum fiets je in 15 minuten naar De Hoorneboeg, bijvoorbeeld op een OV-fiets die je daar kunt huren.