In deze lezing schetst Bert Looper hoe de lokale gemeenschap van Beetsterzwaag eruit zag in de tweede helft van de negentiende en de eerste helft van de twintigste eeuw. Uitgangpunt voor zijn verhaal is de sleutelroman Abbingawâld (=Beetsterzwaag) van de Friese schrijver Sjoerd van der Schaaf. In korte verhalen geeft Van der Schaaf, die als ambtenaar in het dorp werkte, een beeld van de bewoners, van hoog tot laag, van arm tot rijk, en beschrijft hij subtiel hoe de gemeenschap van Beetsterzwaag als ‘organisme’ werkte. Pikant en spannend detail is dat het boek bij verschijnen in 1947 nogal wat opschudding veroorzaakte want wie was wie? In de lezing worden de feiten achter de fictie gezocht en probeert Looper de geheel eigen atmosfeer van Beetsterzwaag te verklaren uit de ook geheel eigen historische lijnen van dit unieke Friese dorp van adel, burgers, boeren en buitenlui.