Meet up: Wat mag het kosten?

We staan aan de vooravond van een nieuw tijdperk waar mega-multinationals samenwerken met ontwikkelaars van Artificial Intelligence om nog meer grip te krijgen op hun afzetmarkten. En dat mag wat kosten! Grote datacentra verrijzen, vooral op plekken waar de energie goedkoop en groen is. Immers: datacentra moeten wél als milieuvriendelijk afgeschilderd worden.

Globalisering

Een vergeten bijeffect van globalisering is het ontstaan van monopolies waar uiteindelijk alleen de allergrootsten overleven. Zo kunnen ondernemers met een innovatief idee in korte tijd bakken met geld verdienen; vervolgens vormen ze een nieuwe machtsfactor in de geopolitiek. Zo zijn we hard op weg naar een tijdperk van oligarchen: superrijken die macht kopen bij de politiek. Denk aan mensen als Jeff Bezos, Mark Zuckerberg, of Elon Musk, maar ook aan Jack Ma, de oprichter van Alibaba.

Energiehonger

Ondertussen is een onvoorstelbare hoeveelheid energie nodig voor kunstmatige intelligentie. Dat besef lijkt nog te moeten landen. Terwijl we zo hard werken aan de energietransitie – van fossiele naar hernieuwbare energie – wordt de energiehonger almaar groter, en gaat duurzaam opgewekte energie onmiddellijk op aan de bodemloze datahonger van AI. Bedenk bijvoorbeeld dat het jaarlijks energieverbruik van alleen al ChatGPT wordt geschat op 226,82 miljoen kilowattuur – vergelijkbaar met het jaarlijks energieverbruik van een kleine stad (https://www.frankwatching.com/archive/2025/03/19/chatgpt-duurzaam-inzetten/).

Wederzijds voordeel

Met deze kennis ligt het voor de hand dat ‘Big Tech’ samenwerking zoekt met energiereuzen (zoals ExxonMobile en Shell) én met grondstofreuzen (wellicht minder bekende merknamen als Glencore en Trafigura). Deze reuzen hebben elkaar grote voordelen te bieden: Big Tech levert rekenkracht aan grondstofreuzen om via AI, machine learning en data mining (noem de buzzwords maar op) beter inzicht te krijgen in kosteneffectieve exploratieprogramma’s.

Thema’s die aan bod komen tijdens de Meet Up

Wat betekenen deze uiterst machtige samenwerkingsverbanden die de afgelopen jaren zijn ontstaan, voor ons, hier in deze landelijke regio? Waar kunnen we wel of niet invloed op uitoefenen? Wat vraagt onze aandacht? Voorafgaand aan het gesprek met experts en andere betrokkenen in de zaal, kijken we de VPRO Tegenlicht documentaire ‘Digitale Detox’ (https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2022-2023/digitale-detox.html)

Vervolgens gaan we samen gedachten uitwisselen over vragen als: welke positieve ontwikkelingen voor de samenleving verwachten we vanuit de technologische ontwikkelingen? En: iedere technologische sprong vraagt om (meer) energieverbruik. Waar is de balans tussen vooruitgang en leefklimaat? Heel concreet is ook de vraag: wat doet het digitaliseren van het onderwijs met de kinderen? Is er ruimte voor ethische vragen als ‘wat willen we en hoe ver gaan we hierin?’. De uiteindelijke vraag blijft ‘wat mag het kosten?’, waarbij het ook over impact op de samenleving en het milieu moet gaan. Praat je mee? Het helpt in de voorbereiding wanneer je je via de website van de Koppelkerk aanmeldt. De Meet Up is gratis toegankelijk.