Sit Fast concert: The Royal Wind Music | De Orpheus van Amsterdam

Als er één enkele naam uit de muziekgeschiedenis van de Noordelijke Nederlanden moet worden vermeld die in het collectieve geheugen is geprent, dan is dit zonder enige twijfel die van Jan Pieterszoon Sweelinck, componist van een indrukwekkend oeuvre vocale en instrumentale werken van uitzonderlijk hoog niveau.

Terecht geroemd als de ‘Orpheus van Amsterdam’ bezorgt hij tot op heden de Nederlandse hoofdstad, waar hij tussen 1577 en 1621 ononderbroken als organist verbonden was aan de Oude Kerk. Dankzij de bloeiende muziekuitgeverijen genoten zijn vocale werken een brede verspreiding. Zijn klaviermuziek overleefde alleen in manuscript, maar dankzij Sweelincks faam als docent in binnen- en buitenland en natuurlijk door de uitzonderlijke kwaliteit van zijn werk, werd instrumentale muziek in het algemeen steeds belangrijker; het was het begin van een triomfantelijke vooruitgang die tot in de zeventiende eeuw zou voortduren.

Het nieuwe programma weerspiegelt de breedte van Sweelincks zeer afwisselende oeuvre. Het bestaat uit blokken, waarbij elk blok een vocaal werk bevat en twee klavierwerken, te weten een fantasie en een variatiewerk.

Er zijn daarnaast eigentijdse reflecties op Sweelinck ingevoegd; onder andere de ‘fantasie’ Dans voor Orpheus van Amsterdam van Aspasia Nasopoulou, en een improvisatie Kettingreactie: een spel waarin de spelers elkaar inspireren en imiteren, op elkaar reageren en elkaar tegenspreken. Het einde van de improvisatie is licht gebaseerd op het thema van Mein junges Leben hat ein End, een van Sweelincks populairste werken.

The Royal Wind Music laat de muziek van de beroemdste componist van Nederland klinken zoals het nog nooit eerder klonk, maar tegelijkertijd misschien wel zoals het altijd klonk: het ensemble wordt vaak vergeleken met een wandelend orgel. De fantasie over hoe het ‘Sweelinckorgel’ in de Oude Kerk heeft geklonken prikkelt onze interpretatie van zijn prachtige klavierwerken.

Programma, concept en arrangementen: Hester Groenleer.

Uitvoerende: The Royal Wind Music m.m.v. The Royal Wind Music Academy: getalenteerde blokfluitstudenten van het Conservatorium van Amsterdam.

Sit Fast is de gloednieuwe concertserie van Black Pencil, een internationaal en veelzijdig ensemble met een verrassende bezetting. De titel van de serie is afkomstig van een werk van de Renaissance-componist Christopher Tye (c.1505-1572). Sit Fast betekent zoveel als 'stevig zitten' en luisteren. Aan het eind van Sit Fast schreef hij: ‘Sing true and fear not for I am true and fear not’. Men kan niet dromen van een beter motto in de muziekuitvoering!