VPRO Tegenlicht Meet Up 055: De prijs van AI

Generative AI is het nieuwste buzzword in Silicon Valley. AI-startups halen honderden miljoenen aan durfkapitaal op, en de techgiganten buitelen over elkaar heen om chatbots te lanceren en om AI-assistenten in hun producten te verwerken. AI is hot en Silicon Valley zoemt van enthousiasme over de potentie van de nieuwste generatie van deze technologie, gebaseerd op grootschalige taalmodellen.

Natuurlijk, af en toe staat er ook iemand op die waarschuwt voor de gevaren - maar zelfs dat versterkt eigenlijk alleen maar het beeld dat de tech-industrie graag uitdraagt: wij bouwen de krachtigste technologie sinds de uitvinding van elektriciteit, en die staat op het punt om álles te veranderen.

We zijn, zo lijkt het, opnieuw verblind geraakt door de glans van Silicon Valley en de belofte van AI. Maar wat gebeurt er als je deze nieuwste AI gebruikt om de plekken te verbeelden en de mensen een gezicht te geven, waarvan Big Tech liever niet heeft dat u ze ziet?

Ware kosten

Want er is ook een werkelijkheid die men in Silicon Valley niet zo graag in de schijnwerpers zet. Daar hebben ze liever dat we spreken over onze documenten ‘in de cloud’ en dat we niet nadenken over de eindeloze rijen stroom slurpende servers op een industrieterrein aan de andere kant van de planeet waar onze data staan, of de Syriers die die data labelen voor de volgende generatie generative AI.

Achter het recente succes van AI gaat het gebruik van almaar grotere datasets en steeds grotere rekenkracht schuil. Steeds meer data, steeds meer processoren: wie even uitzoomt, ziet dat AI óók een steeds hongeriger beest is, dat gevoed moet worden: met grondstoffen, data, en heel veel niet- of slechtbetaalde arbeid. Een systeem van extractie en uitbuiting op industriële schaal, met grote gevolgen voor de aarde en de mens. We staan zelden stil bij de grondstoffen die nodig zijn om deze technologie te voeden en draaiende te houden.

Bloed zweet, en stenen

AI is zo bekeken geen Goddelijke machine, eerder een industrie die bloed, zweet en stenen kost: van de mijnwerkers die het silicium voor de computerchips winnen, de mensen in lagelonenlanden die de afbeeldingen voor de databases labelen tot uiteindelijk ons allemaal, de vorm van de onbetaalde arbeid die we veelal onbewust met onze online foto’s, ons online gebabbel, geklik en geswype, als gratis grondstof aan de grote techbedrijven leveren.

Bekijk hier VPRO Tegenlicht: De prijs van AI (uitgezonden op donderdag 8 juni, 20.30 uur, NPO2)

Met Mediawetenschapper Vladan Joler, ‘kritische cartograaf’, die de AI-gestuurde wereld achter onze schermen in kaart brengt.

Verder in de uitzending:

• Socioloog Milagros Miceli, die veldonderzoek doet naar de arbeidsomstandigheden van AI-datalabelaars in lagelonenlanden.

• Computerwetenschapper Abeba Birhane, die de gigantische datasets tegen het licht houdt waar AI mee getraind wordt.

• MIT-Econoom Tamay Besiroglu, die de grenzen aan de groei van AI in kaart probeert te brengen.

Spreker tijdens onze Meet Up:

Prof. Vladan Joler

Vladan zit in de VPRO Tegenlicht uitzending De prijs van AI. In het dagelijks leven is hij professor bij de Universiteit Novi Sad in Servië. Daarnaast is hij een kritische cartograaf en brengt op spectaculaire wijze de AI-gestuurde wereld achter onze schermen in kaart.

Leon Dohmen

“De vraag is niet óf we een bepaalde innovatie willen in onze samenleving, maar hóe beschaafd we die willen!” Leon Dohmen is bestuurslid van de Vereniging Register voor Informatici voor de portefeuille permanente educatie en voorzitter van de special interest group Onderzoek en Onderwijs ICT bij de Koninklijke Nederlandse Vereniging van Informatieprofessionals. Samen met vertegenwoordigers van de politiek, overheid, wetenschap, belangenverenigingen en bedrijfsleven houdt de special interest group zich bezig met het spanningsveld tussen digitalisering en (aantasting van) grondrechten van mensen.

Jens van der Weide

Jens van der Weide is hoofdredacteur van Babel, hét magazine voor de Faculteit der Geesteswetenschappen (FGw) van de Universiteit van Amsterdam. Babel wordt gemaakt voor en door studenten van de FGw. Jens schreef De moderne Mechanische Turk: de verscholen uitbuiting achter artificiële intelligentie.

Praktische informatie

De VPRO Tegenlicht Meet Up 055 vindt plaats in Café - Restaurant O55 van Theater & Concert Orpheus Churchillplein 1, 7314 BZ Apeldoorn. Restaurant O55 heeft een eigen entree aan de voorkant van het pand (zijde Loolaan).

Het programma van woensdag 28 juni 2023 is als volgt:

19.00 uur: Inloop met gratis koffie en thee

19.30 uur: Start van de Meet Up / Sprekers

21.00 uur: Vragen van en dialoog met het publiek

21.30 uur: Afsluiting en nazit

Bestel vandaag nog jouw ticket(s)!

We vragen een kleine bijdrage in de kosten. We stellen een extra donatie zeer op prijs! Op die manier kunnen we ook in de toekomst onze sprekers een reiskostenvergoeding, een drankje en een bedankje aanbieden. Toch liever een geheel gratis kaartje? Neem dan contact op met de organisatie.

Mis deze bijzondere avond niet !